Wyroki Strasburga i nie nadawanie biegu interpelacji poselskiej

Wyroki Strasburga i nie nadawanie biegu interpelacji poselskiej

innymi słowy bezprawie do kwadratu.

Szukając orzeczenia Trybunału w Strasburgu natknęłam się na ciekawe informacje.

Posłance Annie Elżbiecie Sobeckiej z Torunia w 2013 roku przydarzyło się, że  złożonym przez nią 654 (a 660 w tej kadencji Sejmu) interpelacjom poselskim nie nadano biegu. Wydawało mi się, że już nic mnie nie zadziwi w naszym Lalalandzie. A jednak... nie wiedziałam, że w demokracji interpelacji poselskiej można nie nadać biegu! Dla pewności wpisałam w Google – czy można interpelacji poselskiej nie nadać biegu?

 Google wyszukały:

Interpelacje i zapytania poselskie w świetle Konstytucji

Informacja nr 629

Autor Janusz Mordwiłko w pierwszym akapicie Informacji objaśnia

Instytucja interpelacji i zapytania poselskiego wiążą się ściśle z wykonywaną przez parlament funkcją kontrolną. W świetle polskiej tradycji parlamentarnej, a przede wszystkim aktualnie obowiązujących przepisów konstytucji i Regulaminu Sejmu zasadniczą postacią indywidualnej kontroli poselskiej jest interpelacja.

Zapowiadało się na skondensowaną,  merytoryczną informację. Niestety nie mogłam skorzystać z dalszych informacji w Informacji 629, bowiem okazało się, że podane w niej przepisy Regulaminu Sejmowego są nieaktualne. Zastrzegam, że posiłkowałam się Regulaminem Sejmowym z tej samej strony sejm.gov.pl i nie wiem, czy ta informacja jest tak samo aktualna jak powyższa.

Samo prawo do  interpelacji  ma umocowanie  konstytucyjne wynikające z ust. 1 art. 115 Konstytucji.

Prezes Rady Ministrów i pozostali członkowie Rady Ministrów mają obowiązek udzielenia odpowiedzi na interpelacje i zapytania poselskie w ciągu 21 dni.

Jak widać,  interpelowany ma konstytucyjny obowiązek udzielenia odpowiedzi. Oczywiście i niestety teoretycznie, nieudzielenie odpowiedzi jest naruszeniem Konstytucji, a konsekwencją odpowiedzialność polityczna rządu, bo to premier i ministrowie mają obowiązek na nie odpowiadać.

Regulamin Sejmu doprecyzował w art. 192 ust. 1, iż interpelacje składa się w sprawach o "zasadniczym charakterze i odnoszących się do problemów związanych z polityką państwa ". 

Pozostałe ust. tego artykułu tutaj:

2. Interpelacja powinna zawierać krótkie przedstawienie stanu faktycznego będącego jej przedmiotem oraz wynikające zeń pytania oraz powinna być skierowana zgodnie z właściwością interpelowanego.

3. Interpelację składa się w formie pisemnej na ręce Marszałka Sejmu.

4. Prezydium Sejmu pozostawia bez biegu interpelację, która nie spełnia wymogów określonych w ust. 1 i 2.

5. Prezydium Sejmu może zażądać skreślenia z interpelacji zwrotów sprzecznych z zasadami etyki poselskiej, pod rygorem nieprzyjęcia interpelacji.

6. Marszałek Sejmu przesyła interpelację niezwłocznie interpelowanemu.

7. Informacja o złożonych interpelacjach oraz teksty interpelacji, którym Prezydium Sejmu nadało bieg, są udostępniane w Systemie Informacyjnym Sejmu.

Jak widać w ust 4 – można nie nadać biegu  interpelacji zgodnie “z literą prawa” – jeżeli nie traktuje ta interpelacja o kwestiach o zasadniczym charakterze i nie odnosi się do problemów związanych z polityką państwa, jak też nie opisuje krótko stanu faktycznego, nie zawiera pytania i nie jest skierowana zgodnie z właściwością.

Zakładam, iż 660 interpelacji posłanki A.E. Sobeckiej spełniało wymogi ust.2 art 192 R.S, bowiem wcześniej w tej kadencji złożyła około 8 setek interpelacji i nadano im bieg, więc chyba nie ma kłopotów z opisem, pytaniem jak i adresatem.  

 To pewnie te interpelacje nie dotyczyły spraw o zasadniczym charakterze i odnoszących się do problemów związanych z polityką państwa. Nie ujawniając przez chwilę, jakich problemów dotyczą interpelacje posłanki Sobeckiej, zadam kilka pytań abstrakcyjnych.

Cóż to znaczy sprawa o zasadniczym charakterze? Czy też, co oznacza problem  związany z polityką państwa? Te określenia są zbyt ogólne, wieloznaczne i nieostre, jak na regulowanie praw gwarantowanych przez Konstytucję. Są więc otwarte na subiektywne i arbitralne interpretacje.

Czy konstytucyjne prawo do interpelacji, która ma  spełniać

• funkcję informacyjną - interpelacja przedstawienie stan faktyczny,
• funkcję interwencyjną – czyli możliwość debaty sejmowej nad odpowiedzią na interpelację
•  funkcję kontroli politycznej  - np. możliwość przyjęcia uchwały wotum nieufności.

może w demokratycznym państwie prawa zależeć od widzimisię Prezydium Sejmu w ocenie - co w interpelacji jest sprawą o zasadniczym charakterze, czy też czy odnosi się ta interpelacja do problemów związanych z polityką państwa?

Czy innaczej. Czy to świadome dopuszczenie luzu decyzyjnego przez uelastycznienienie i nieostrość określeń w R.S, może być narzędziem do uwalenia niewygodnej interpelacji? A więc czy te regulacje R.S. naruszają podstawy demokratycznego państwa prawa?

Tutaj numerki z oficjalnej strony Sejmu (dot.obecnej kadencji) – interpelacje, którym nie nadano biegu.

PO      13,    PIS    691,      SLD     21,     PSL     22,      TR      12,   

KPSP     3,    BIG       6,      Niezależni 6

Ogółem

 koalicja rządząca                       25

 partie opozycyjne                    739

Te liczby nie wymagają komentarza.

 654 interpelacje Anny Elżbiety Sobeckiej (tak, tak posłanka z PiSu, tylko co to ma do rzeczy) były skierowane do b. Ministra Spraw Zagranicznych Radosława Sikorskiego i dotyczyły niewykonania 654 wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka przeciwko Polsce (sic!). Czy sprawy stosowania regulacji międzynarodowych, które sygnowało państwo polskie, to sprawa o zasadniczym charakterze i czy dotyczy problemów polityki państwa?

Zważywszy, iż Trybunał rozpatruje rocznie nie więcej niż około setki do dwóch setek spraw przeciwko Polsce na około 5 tys. wpływających rocznie z Polski, a Polska przegrywa “tylko” od kilkunastu do kilkudziesięciu rocznie (np. 2012 – 14, 2011 – 56), to te niewykonane wyroki to urobek i mitręga ca 10 lat ETPCz!

Na marginesie statystyki samego ETPCz podają, iż w roku 2013 ( kiedy posłanka Sobecka złożyła 654 interpelacji w sprawie wyroków ETPCz) faktycznie niewykonanych przez Polskę wyroków było więcej, około 900! Liczba ta zmniejszyła się o całe dwie setki - do 705 w 2014.

Olano powyższe interpelacje, ale – ACHTUNG, ACHTUNG ! pewnie smród z tym niewykonywaniem nie dał się przyperfumować – bowiem  Sejm powołał podkomisję  ds. wy­ko­ny­wa­nia wy­ro­ków Eu­ro­pej­skie­go Try­bu­na­łu Praw Czło­wie­ka! Nie chce mi się szukać, a ciekawa jestem, czy za członkowstwo w komisjach i podkomisjach leci jakaś dodatkowa kasa?

Szef podkomisji, poseł Halicki tak uzasadniał powstanie tego tworu.

MSZ wska­zu­je, że ostat­nio Pol­ska zna­la­zła się poza grupą państw z naj­więk­szą licz­bą skarg przed ETPC. Nadal jed­nak wiele orze­czeń ocze­ku­je na wy­ko­na­nie.

Utwo­rze­nie sta­łej sej­mo­wej pod­ko­mi­sji ma­ją­cej się zająć ana­li­zą i wdra­ża­niem orze­czeń ETPC za­po­wia­da­ne było od wielu mie­się­cy. Człon­ko­wie pod­ko­mi­sji wy­bra­ni zo­sta­li na wspól­nym po­sie­dze­niu sej­mo­wych ko­mi­sji spra­wie­dli­wo­ści i praw czło­wie­ka oraz spraw za­gra­nicz­nych.

Podkomisja powstała w lutym 2014, a na posiedzeniu Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka (nr 214) 3 grudnia 2014 wystąpił Podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, Artur Nowak-Far.

  W pierwszym zdaniu podsekretarz  poinformował Komisję, że jego informacje są raczej pozytywne, bo nienaturalnym byłoby, gdyby były na 100% pozytywne. I jak najbardziej naturalnie zapodał, że stan wykonywania wyroków systematycznie się poprawia, a to poprawianie nie wiadomo dlaczego jest w miarę pozytywnym trendem. Wg obliczeń MSZ to w miarę pozytywne poprawianie przedstawia się następująco: 2011  - 924, 2012 – bylo ich już tylko (cytat!) 908, w 2013 – 764, a w 2014 – 727, więc mówilibyśmy o niedużym spadku (cytat).

Podsekretarz  Nowak-Far był też zaniepokojony bezczynnością podkomisji ds. wy­ko­ny­wa­nia wy­ro­ków Eu­ro­pej­skie­go Try­bu­na­łu Praw Czło­wie­ka od 27 sierpnia 2014r, przy czym wykazał bynajmniej naturalną wyrozumiałość co do przyczyn tej bezczynności, a mianowicie winna była zmiana szefa podkomisji, po awansie posła Halickiego na ministra. Na razie nic nie słychać o planach nowego szefa podkomisji.

Na koniec warto wspomnieć, iż niewypełnienie wyroków to m.inn. niewypłacanie odszkodowań poszkodowanym jak też n.p  niemożliwość wznowienia postępowania cywilnego po wyroku ETPCz.

Zgodnie z orzecznictwem Trybunału sama niemożliwość wznowienia byłaby OK, gdyby istniały inne środki naprawienia naruszeń praw człowieka, np gdyby możliwe było dochodzenie odpowiedzialności odszkodowawczej od  Skarbu Państwa. Niestety w Polsce   dochodzenie odpowiedzialności odszkodowawczej od  Skarbu Państwa na podstawie wyroku sztrasburskiego tylko teoretycznie jest możliwe, ale praktycznie nie ma do dzisiaj sprawy, aby komukolwiek się to  udało.   Ta kwestia musi być rozwiązana, bo jest  rekomendacja Komitetu Ministrów Rady Europy, żądająca od państwa polskiego rozwiązania systemowego tej kwestii.

Polecam blogi Adama Kłykowa
 adamklykow,bloog.pl 

adam-klykow.blogspot.com